مدرسه ٠مینیستی: در تهران، خیابان هدایت، زنان برابری خواه گردهم آمدند تا در ادامه ی نود سال برگزاری مراسم روز جهانی زن در ایران، یک بار دیگر صدای خود را علیه نابرابری و تبعیض بر زنان، به گوش همه برسانند. این مراسم که توسط «کانون شهروندی زنان» و «مؤسسه اسلامی زنان» در روز پنجشنبه پانزدهم اس٠ند 1392 ترتبب داده شده بود، در دو بخش: بخش سخنرانی و بخش تجلیل از خانواده های زندانیان سیاسی و عقیدتی به اجرا درآمد. بدین ترتیب، مراسم پاسداشت روز جهانی زن، به مراسم تجلیل از مقاومت این خانواده ها پیوند خورد و روز خاطره انگیزی را رقم زد. تصاویری از این مراسم را که به همت بهار م٠خم تهیه شده، به همراه بخش هایی از سخنرانی هایی که در این مراسم ایراد شد در زیر می بینید:
روز جهانی زن مبارک: مراسم هشتم مارس، روز جهانی زن در بعدازظهر روز پانزدهم اس٠ند یکهزار Ùˆ سیصد Ùˆ نود Ùˆ دو خورشیدی، با پخش سرود جنبش زنان Ùˆ همراهی دسته جمعی Øاضران، آغاز شد Ùˆ بدین ترتیب نوای «ای زن، ای Øضور زندگی / به سر رسید زمان بندگی» در سالن، طنین ا٠کند.
«نرگس Ù…Øمدی»: ر٠ع موانع بر سر Ø´Ú©Ù„ گیری Ùˆ ٠عالیت نهادها Ùˆ تشکل های مدنی یکی از خواسته های عاجل امروز ما زنان است
«نرگس Ù…Øمدی» ٠عال Øقوق بشر Ùˆ زنان Ùˆ از اعضای «کانون شهروندی زنان» سخنرانی خود را با تبریک روز جهانی زن به همه زنان ایران آغاز کرد Ùˆ پس از برشمردن ٠عالیت های کانون شهروندی در چند ماهه اخیر در رابطه با «اصلاØیه بر منشور Øقوق شهروندی»[1] Ùˆ برگزاری نشست Øول آن[2] Ùˆ نیز «گردهمایی در اعتراض به آلودگی هوا»[3] به عنوان یکی از Øقوق اولیه شهروندان ایرانی، ا٠زود Ú©Ù‡: «متاس٠انه به رغم خواسته های به ØÙ‚ زنان، ما همچنان با گسترش تبعیض ها علیه زنان مواجه هستیم، از جمله Ø·Ø±Ø Ø¬Ù…Ø¹ÛŒØª Ùˆ تعالی خانواده Ú©Ù‡ امروز در مجلس Ù…Ø·Ø±Ø Ø§Ø³ØªÂ» ÙˆÛŒ سپس با تاکید بر نقش نهادها Ùˆ تشکل های مدنی زنان در دستیابی به Øقوق برابر برای زنان گ٠ت: «امروز عاجل ترین خواسته زنان، ر٠ع موانع در برابر Ø´Ú©Ù„ گیری Ùˆ ٠عالیت تشکل ها Ùˆ نهادهای مدنی زنان است، چرا Ú©Ù‡ تا وقتی جامعه مدنی زنان قوی نشود طبعاَ نمی توانند امیدی به دستیابی Øقوق برابر خود داشته باشند»
«شهلا لاهیجی»: متاس٠انه تاکنون هیچ تغییری در وزارت ارشاد روی نداده و ما همچنان درگیر ممیزی شدید علیه کتاب های زنان هستیم
«شهلا لاهیجی»، ناشر انتشارات روشنگران Ùˆ مطالعات زنان Ùˆ از پژوهشگران پیشکسوت Øوزه مطالعات زنان Ú©Ù‡ به تازگی جلد دوم کتاب پژوهشی «شناخت هویت زن ایرانی» را به اتمام رسانده است در مراسم روز جهانی زن، موانعی را Ú©Ù‡ بر سر راه انتشار کتاب های مربوط به زنان است برشمرد Ùˆ با نام بردن از برخی از کتاب های مربوط به Øوزه زنان Ú©Ù‡ مجوز انتشار نگر٠ته اند، گ٠ت Ú©Ù‡ متاس٠انه بسیاری از مواردی Ú©Ù‡ با نام سانسور اعمال Ù…ÛŒ شود، مغایر قانون اساسی است. ÙˆÛŒ در انتهای سخنانش خاطر نشام کرد Ú©Ù‡: «امیدواریم آقای روØانی قدر رأی هایی را Ú©Ù‡ زنان به ایشان داده اند بداند Ùˆ امیدوارم در آخر هشت سال، آقای روØانی مانند آقای خاتمی نیایند بگویند Ú©Ù‡ ما تدارکچی بودیم Ùˆ نگذاشتند کار کنیم! چون به نظرم این، اهانت به 19 میلیون رأیی Ú©Ù‡ در عین ناامیدی Ùˆ نه با عشق، به ایشان داده شده، است.»
«گیتی پور٠اضل»: ما با قوانین تبعیض آمیزی علیه زنان روبرو هستیم که برای زنان ایرانی بسیار غیرانسانی و بازدارنده است.
«گیتی پور٠اضل»، وکیل باسابقه دادگستری در مراسم روز جهانی زن گ٠ت: زنان ایرانی همواره Ùˆ Øتا پیش از مشروطه هم تلاش کرده اند تا Øقوق انسانی خودشان را به دست بیاورند ولی متاس٠انه با موانع بسیاری روبرو بوده اند. متاس٠انه ما با قوانینی تبعیض آمیزی علیه زنان روبرو هستیم Ú©Ù‡ برای زنان ایرانی بسیار غیرانسانی است. این ولیل دادگستری سپس ا٠زود: قوانین بسیاری در طول این سالها به تصویب رسیده Ú©Ù‡ مغایر قانون اساسی بوده است ولی متاس٠انه شورای نگهبان به برخی از این مصوبات خلا٠قانون اساسی ایرادی نگر٠ته است ولی در اکثریت مواقع در مقابل برخی از مصوبات مجلس Ú©Ù‡ اندکی مسائل Ùˆ Øقوق زنان در نظر گر٠ته شده، به سرعت ایراد گر٠ته اند Ú©Ù‡ چرا در این مصوبه، خلا٠شرع ات٠اق ا٠تاده Ùˆ از این رو جلوی تصویب نهایی آن گر٠ته شده است. ÙˆÛŒ سپس گ٠ت: این قوانینی Ú©Ù‡ در رابطه با زنان وجود دارد، قوانینی مبتنی بر روابط قبیله ای است Ùˆ نه مبتنی بر قوانین مدنی، از این رو این قوانین باید با توجه به استانداردها Ùˆ Øقوق بشر جهانی، تغییر کند.
«شهلا اعزازی»: یکی از ویژگی های «Øقوق شهروندی» آن است Ú©Ù‡ ا٠راد یا مشخصا زنان اگر Ù…ÛŒ خواهند شهروند باشند باید بتوانند ٠عالانه در جهت بهبود شرایط مملکت شان مشارکت داشته باشند.
«شهلا اعزازی»، جامعه شناس Ùˆ رییس گروه مطالعات زنان انجمن جامعه شناسی، در این مراسم به «منشور Øقوق شهروندی» Ú©Ù‡ در چندین ماه گذشته در میان ٠عالان جنبش زنان Ù…Ø·Ø±Ø Ø¨ÙˆØ¯Ù‡ Ùˆ انتقاداتی Ú©Ù‡ در رابطه با نادیده گر٠تن Øقوق زنان در این منشور وجود دارد پرداخت Ùˆ گ٠ت: «منشور Øقوق شهروندی را بدون در نظر گر٠تن ساختار قدرتی Ú©Ù‡ در جامعه وجود دارد Ùˆ سبب Ù…ÛŒ شود گروه هایی از جمله زنان را به Øاشیه براند، نمی توان مورد بررسی قرار داد». ÙˆÛŒ پس از برشمردن ویژگی های شهروندی Ùˆ Ø·Ø±Ø Ù†Ù‚Ø¯Ù‡Ø§ÛŒÛŒ با توجه به این ویژگی ها بر منشور Øقوق شهروندی Ú©Ù‡ دولت جدید اخیراَ به نگارش درآورده، گ٠ت: «من در انتهای بØØ« ام Ù…ÛŒ خواهم دو ویژگی شهروندی را Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ù†Ù… Ú©Ù‡ به نظر من خیلی مهم Ùˆ Øیاتی هستند Ú©Ù‡ این دو عبارتند از: اولی اخلاق مشارکت است Ùˆ دومی این Ú©Ù‡ شهروندی، موقعیتی من٠علانه نیست. این دو ویژگی بسیار مهم هستند، هر چند Ú©Ù‡ اینها هم تØت تأثیر ساختار نظام Ùˆ قدرت قرار Ù…ÛŒ گیرند» شهلا اعزازی در ادامه گ٠ت: «شهروند یک کنشگر دارای عاملیت است Ùˆ یکی از مسئولیت های شهروندان این است Ú©Ù‡ در سازمان ها Ùˆ نهادهای مختل٠مدنی از انجمن اولیا Ùˆ مربیان گر٠ته تا سازمان های صن٠ی Ùˆ تشکل های غیردولتی خودشان را سازمان بدهند. در واقع یک ٠رد اگر Ù…ÛŒ خواهد شهروند باشد باید بتواند ٠عالانه در جهت بهبود Ùˆ پیشر٠ت وضعیت مملکت اش مشارکت داشته باشد Ùˆ در این امور ٠عالانه از طریق تشکل ها Ùˆ نهادهای مختل٠دخالت کند. مانند همین ات٠اقی Ú©Ù‡ امروز اینجا ا٠تاده است.»
«زهره تنکابنی»: من عمیقا معتقدم که جنبش برابری خواهی زنان را امروز نمی توانند سرکوب کنند چون این جنبش در بطن جامعه و در میان مردم وجود دارد.
« زهره تنکابنی»، عضو مادران ØµÙ„Ø Ùˆ کنشگر باسابقه Øوزه برابری Ùˆ عدالت اجتماعی در این مراسم سخنان خود را با تبریک روز جهانی زن Ùˆ چگونگی Ø´Ú©Ù„ گیری این روز آغاز کرد Ùˆ سپس با ذکر تاریخ مبارزات عدالت خواهانه در ایران گ٠ت: «در دهه 50ØŒ مبارزات مسلØانه در ایران Ø´Ú©Ù„ گر٠ت Ùˆ زنان هم در آن سهیم بودند. هر چند این مبارزات به خاطر برابری Øقوق زن Ùˆ مرد نبود اما باید بدانیم Ú©Ù‡ در ت٠کر زنان Ùˆ مردانی Ú©Ù‡ این مبارزات را Ø´Ú©Ù„ دادند، نابرابری جایگاهی نداشت، از سوی دیگر مبارزات این زنان در اØزاب سیاسی، خود به خود به جامعه ایران عملا نشان داد Ú©Ù‡ زنان Ù…ÛŒ توانند در همه عرصه های جامعه، برابر باشند. من این مبارزات را تقدیس نمی کنم ولی Ù…ÛŒ خواهم تاکید کنم Ú©Ù‡ این همدوشی زنان با مردان در این مبارزات، خودش به خانواده ها نشان داد Ú©Ù‡ زنان متعلق به عرصه خصوصی نیستند Ùˆ Ù…ÛŒ توانند بیایند بیرون Ùˆ در عرصه عمومی همدوش مردان تلاش کنند.» ÙˆÛŒ سپس گ٠ت: «این درست است Ú©Ù‡ در زمان شاه، زنان بیش از امروز دارای ØÙ‚ Ùˆ Øقوق بودند، ولی پس از انقلاب، مسئله Øقوق برابر توانست به تدریج در میان اقشار گوناگون Ùˆ سنتی تر ن٠وذ کند.» ÙˆÛŒ در ادامه گ٠ت: «من عمیقا معتقدم Ú©Ù‡ جنبش برابری خواهی زنان را امروز نمی توانند سرکوب کنند چون این جنبش در بطن جامعه Ùˆ در میان مردم وجود دارد، همان جایی Ú©Ù‡ زنان هر روز به خاطر Øجاب شان مورد هتک Øرمت قرار Ù…ÛŒ گیرند ولی ٠ردای آن روز دوباره با همان پوشش به خیابان باز Ù…ÛŒ گردند. در واقع همانطور Ú©Ù‡ خواسته های جنبش سبز خاموش شدنی نیست، خواسته های جنبش برابری خواهانه زنان نیز قابل سرکوب نیست، ٠قط در دوره هایی ممکن است زیر خاکستر بماند.»
«بابک اØمدی»: اگر امروز از من بپرسند Ú©Ù‡ بزرگترین آرزویت چیست، من Ù…ÛŒ گویم آرزو دارم در کشوری بمیرم Ú©Ù‡ در آن زنان اش Øقوق قانونی برابر با مردان داشته باشند.
«بابک اØمدی»، نویسنده، مترجم Ùˆ از مدا٠عان Ùˆ Øامیان جنبش زنان در ایران، سخنان خود را در مراسم روز جهانی زن، این طور آغاز کرد: «آن اØساس مسئولیت اجتماعی Ú©Ù‡ مرا واداشت در این جمع Ùˆ به مناسبت این روز بخواهم صØبت کنم آن است Ú©Ù‡ بگویم در میان ما مردان ایرانی Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ توانیم زنان مان را در خانه کتک بزنیم Ùˆ Øتا آنها را بکشیم Ùˆ یا از خروج شان از کشور جلوگیری کنیم Ùˆ Ù…ÛŒ توانیم Øقوق ابتدایی شان را از آنها بگیریم Ùˆ هزار بلای دیگر سر شان بیاوریم، گروه Ú©ÙˆÚ†Ú©ÛŒ از مردان هم وجود دارند Ú©Ù‡ با جنبش زنان اØساس همدردی Ù…ÛŒ کنند. به هرØال این گروه Ú©ÙˆÚ†Ú© وجود دارد با این اØساس همدردی Ùˆ امید Ú©Ù‡ این گروه Ú©ÙˆÚ†Ú© Ù…ÛŒ تواند بزرگ شود. همانطور Ú©Ù‡ کمپین یک میلیون امضاء Ùˆ ن٠وذش در میان مردان توانست این گروه Ú©ÙˆÚ†Ú© از مردان را بزرگتر کند Ùˆ یکسری از پسران دانشجو Ú©Ù‡ پیش از آن دید درستی نسبت به مسائل زنان نداشتند در جریان عملی در کمپین، به سرعت ٠مینیست شدند Ùˆ دیدگاه شان تغییر کرد.» این پژوهشگر سپس گ٠ت: «در این هشت سال Ùˆ به ویژه پس از کودتایی Ú©Ù‡ در چهار سال پیش ات٠اق ا٠تاد، سبب شد Ú©Ù‡ بسیاری از Øقوق اندکی هم Ú©Ù‡ داشتیم از ما گر٠ته شود Ùˆ مثل همیشه زنان بیش از مردان Øقوق شان را در این چهار سال از دست دادند Ùˆ نهادها Ùˆ تشکل های جامعه مدنی Ú©Ù‡ به تدریج داشتند Ø´Ú©Ù„ Ù…ÛŒ گر٠تند از بین ر٠تند. منتها امروز ما Ù…ÛŒ توانیم دوباره آنها را اØیاء کنیم. تاریخ ما همین بوده است یعنی از بین ر٠تن نهادها Ùˆ تلاش دوبارۀ ستمدیدگان برای ساختن نهادهای دیگر.
«Øوریه ٠خیمی»: به رغم آن Ú©Ù‡ شصت درصد از ورودی های دانشگاه را زنان تشکیل Ù…ÛŒ دهند اما زنان تنها دوازده Ùˆ نیم درصد شاغلان را تشکیل Ù…ÛŒ دهند Ùˆ نرخ بیکاری در میان زنان با تØصیلات عالی، 35 درصد است. این آمارها واقعا نگران کننده است.
«Øوریه ٠خیمی»، از اعضای موسسه اسلامی زنان ایران در این مراسم درباره مطالبات زنان سخن گ٠ت Ùˆ گزارشی کوتاه از وضعیت موجود زنان در ایران ارائه کرد. ÙˆÛŒ گ٠ت: «به رغم اعتراض ها، تلاش ها Ùˆ کوشش هایی Ú©Ù‡ در رابطه با زنان صورت گر٠ته اما متأس٠انه امروز وضعیت خانواده نسبت به گذشته متزلزل تر Ùˆ دچار آسیب های بسیاری شده است Ú©Ù‡ همین وضعیت نابسامان موجود باید مدیریت کلان سیاسی را وادارد Ú©Ù‡ نسبت به گذشته، رویکردهایشان را در برابر مسائل اجتماعی Ùˆ مسائل زنان تغییر دهد.» ÙˆÛŒ در ادامه گ٠ت: «به رغم آن Ú©Ù‡ بیش از شصت درصد از پذیر٠ته شدگان در دانشگاه ها را زنان تشکیل Ù…ÛŒ دهند ولی تنها هجده Ùˆ نیم درصد از آن ها وارد تØصیلات عالیه بالاتر Ù…ÛŒ شوند Ùˆ این درØالی است Ú©Ù‡ در عرصه اقتصادی، ٠قط دوازده Ùˆ نیم درصد زنان شاغل اند Ùˆ کار Ù…ÛŒ کنند.» ÙˆÛŒ سپس دیگر آمارهای موجود در رابطه با زنان را Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ø±Ø¯ Ùˆ در نهایت به برخی از مطالبات زنان از جمله ر٠ع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان Ùˆ نیز تغییرات لازم برای ر٠ع Ùˆ کاهش خشونت علیه زنان، تقویت نهادهای مدنی زنان Ùˆ... تأکید کرد.
«٠رزانه ناظران پور»: همه مادرها معلم هستند، برای همین ما زنان باید از خودمان شروع کنیم و به آگاهی برسیم و از خانه های خودمان شروع کنیم تا دیکتاتورها را در خانه های خود و توسط خودمان پرورش ندهیم.
«٠رزانه ناظران پور»، نماینده کانون صن٠ی معلمان نیز در مراسم روز جهانی زن به ایراد سخنرانی پرداخت Ùˆ گ٠ت: «مشکلات معلمان را همه Ù…ÛŒ دانند اما متأس٠انه بسیاری ٠کر Ù…ÛŒ کنند Ú©Ù‡ صر٠اَ این Øقوق مادی معلمان است Ú©Ù‡ زیر پا گذاشته Ù…ÛŒ شود، درØالی Ú©Ù‡ عمدتاَ Øقوق معنوی معلمان است Ú©Ù‡ ضایع Ù…ÛŒ شود. زنان معلم هم Ú©Ù‡ مشکلات مضاع٠ی دارند از جمله ساده ترین ØÙ‚ شان Ú©Ù‡ پوشیدن لباسی است Ú©Ù‡ دوست دارند در Ù…Øیط مدرسه انتخاب Ùˆ به تن کنند. یعنی این ابتدایی ترین ØÙ‚ است Ú©Ù‡ از آن Ù…Øروم اند. درØالی Ú©Ù‡ این برای بچه ها لازم است چرا Ú©Ù‡ معلمان خودشان Ù…ÛŒ دانند Ú†Ù‡ بپوشند Ùˆ چطور Ù…Øیطی برای بچه ها ٠راهم کنند Ú©Ù‡ آنان شادتر باشند Ùˆ بتوانند ٠راگیری بیشتری داشته باشند. زنان معلم مشکلات دیگری هم دارند از جمله مشکلات Øقوقی Ùˆ مالی Ùˆ یا مشکلاتی Ú©Ù‡ زنان معلم سرپرست خانوار، با آن دست به گریبانند. از دیگر مشکلات زنان معلم آن است Ú©Ù‡ زنان متخصص ما در آموزش Ùˆ پرورش، نسبت به معلمان مرد متخصص، در رتبه پایین تری قرار دارند Ùˆ نسبت به آنان تبعیض روا Ù…ÛŒ شود.» ÙˆÛŒ سپس گ٠ت: «از همه این مشکلات شاید دردناک تر آن است Ú©Ù‡ از سوی خود ما زنان به خودمان روا Ù…ÛŒ شود. به یاد دارم Ú©Ù‡ ما در دوره ای اعتصابات معلمان را داشتیم، در آن روزها ما در برابر اداره آموزش Ùˆ پرورش Ù…ÛŒ ایستادیم، یا به کلاس نمی ر٠تیم. اما در آن روزها، متاس٠انه ما با عدم همبستگی از سوی خود معلمان مواجه Ù…ÛŒ شدیم. در آن روزها Ú©Ù‡ ما سر کلاس نمی ر٠تیم از میان 100 زن معلمی Ú©Ù‡ با آنها ساعت ها صØبت Ù…ÛŒ کردیم تا با اعتصاب همراه شوند Ùˆ سر کلاس نروند، ٠کر Ù…ÛŒ کنید چند ن٠ر از این خانم های معلم Øاضر به همراهی Ù…ÛŒ شدند؟ به تعداد انگشت شمار. آن زمان معلمان مرد مرا بازخواست Ù…ÛŒ کردند Ú©Ù‡ چون شما زنان معلم پشت تان به شوهران تان گرم است برای همین با ما همراهی نمی کنید. در صورتی Ú©Ù‡ واقعا چنین نبود. چرا Ú©Ù‡ همان زمان زنان معلم سرپرست خانوار بودند Ú©Ù‡ آنها هم با ما همقدم نمی شدند. بنابراین بØØ« شوهران در میان نبود بلکه این خود زنان بودند Ú©Ù‡ مشکل داشته Ùˆ دارند Ùˆ همراهی نمی کنند. به نظر من مشکل اصلی ما معلمان زن این است Ú©Ù‡ ما خودمان هم آگاه نیستیم Ùˆ نمی دانیم همراهی Ùˆ همبستگی برای Øقوق صن٠ی مان مهم است. ما زنان Ù…ÛŒ ترسیم ولی چرا Ù…ÛŒ ترسیم؟ چون اعتماد به ن٠س مان Ú©Ù… است. چرا اعتماد به ن٠س مان Ú©Ù… است؟ چون ما را آن زنی Ú©Ù‡ اعتماد به ن٠س اش Ú©Ù… است در خانه Ùˆ در مدرسه، پرورش داده است.»
«کیمیا انصاری»: روز هشتم مارس در ایران م٠هوم خاصی دارد، یعنی روز تلاش های زنان است برای آگاهی از نابرابری ها و ر٠ع قوانین تبعیض آمیز موجود علیه زنان
کیمیا انصاری از اعضای موسسه اسلامی زنان ایران در رابطه با هشت مارس مطلبی تهیه کرده بود Ú©Ù‡ در این مراسم ارائه کرد. ÙˆÛŒ گ٠ت: «زنان در بسیاری از کشورهای جهان هر ساله روز هشت مارس را با شکوه هرچه تمامتر جشن Ù…ÛŒ گیرند. جنبش جهانی زنان جهان با پشت سر گذاشتن سده پرتلاطمی Ú©Ù‡ دو جنگ جهانی را بر تارک خود دارد، به نیرویی موثر Ùˆ سازنده برای تØولات در Ø³Ø·Ø Ø¬Ù‡Ø§Ù† تبدیل شده است Ú©Ù‡ از دستاوردهای آن Ù…ÛŒ توان به Øضور گسترده زنان در Øرکت های برابری خواهانه، عدالت خواهانه Ùˆ ØµÙ„Ø Ø·Ù„Ø¨Ø§Ù†Ù‡ØŒ Ùˆ نیز Ø٠ظ Ù…Øیط زیست Ùˆ مبارزه برای لغو هرگونه تبعیض Ùˆ خشونت را Ù…ÛŒ توان نام برد.» ÙˆÛŒ در ادامه تاریخچه ای از چگونگی تثبیت هشتم مارس به عنوان روزی برای زن ارائه کرد.
«نسرین ستوده»: ما در زندان که بودیم این دستاورد و میراث جنبش زنان یعنی گردهم آمدن ٠ارغ از ت٠اوت های ایدئولوژیک، مذهبی و سیاسی را به خوبی پاسداری کردیم و از طی٠های مختل٠توانستیم زندگی مسالمت آمیزی را در کنار هم تجربه کنیم.
«نسرین ستوده»، Øقوق دان، وکیل Ùˆ از ٠عالان نام آشنای جنبش زنان، نیز در این مراسم Øضور یا٠ته بود Ùˆ در میان تشویق Øاضران سخنان کوتاهی ایراد کرد. ÙˆÛŒ ضمن تشکر از کلیه کسانی Ú©Ù‡ در چند سال اخیر Ú©Ù‡ در زندان بسر Ù…ÛŒ برد، خانواده اش را تنها نگذاشته بودند، گ٠ت: «به رنجی Ú©Ù‡ خانواده شهدای جنبش سبز در این چند سال کشیدند Ùˆ به رغم درد بزرگی Ú©Ù‡ تØمل کردند اما امروز هم در کنار ما هستند Ùˆ پیوندشان را با ما نگسستند تعظیم Ù…ÛŒ کنم. به زندانیان سیاسی Ú©Ù‡ امروز در کنار ما نیستند Ùˆ جایشان خالی است از راه دور سلام عرض Ù…ÛŒ کنم Ùˆ چون خودم زندان بودم Ùˆ Ù…ÛŒ دانم Ú©Ù‡ این سلام ها به آنها خواهد رسید. به خانواده های زندانیان سیاسی Ú©Ù‡ برخی از آنها خوشبختانه در این جمع هستند سلام عرض Ù…ÛŒ کنم. ما نمی توانیم از بی عدالتی سخن بگوییم بدون آن Ú©Ù‡ از بی عدالتی هایی Ú©Ù‡ در دهه شصت بر عده ای روا شده است، Øر٠بزنیم. بنابراین Ù…ÛŒ خواهم به آنها Ú©Ù‡ برخی شان در بین ما هستند سلام عرض کنم.» ÙˆÛŒ در ادامه گ٠ت: «زمانی Ú©Ù‡ بØØ« Øقوق زنان در ایران بالا گر٠ت Ùˆ وقتی هشت مارس در ایران شأن ٠زاینده ای گر٠ت Ùˆ پاسداشت این روز در ایران پس از انقلاب با گستردگی بیشتر، تداوم یا٠ت زنان از هر طی٠٠کری Ú©Ù‡ بودند در کنار هم قرار گر٠تند Ùˆ موضع گیری ایدئولوژیک، مذهبی Ùˆ سیاسی را در کار خود راه ندادند، آنها همگی ٠ارغ از ایدئولوژی Ùˆ مذهب شان، یک خواسته یعنی برابری Øقوقی Ùˆ انسانی برای زنان را ٠ریاد کردند. این یک تجربه کاملا زنانه در تاریخ مبارزات زنان بود Ùˆ Ù…ÛŒ خواهم اینجا به شما این نوید را بدهم Ú©Ù‡ ما در زندان از این میراث زنان به خوبی پاسداری کردیم. یعنی در زندان همه ما از زنان مسلمان Ùˆ مسیØÛŒ Ùˆ بهایی Ùˆ زنانی از طی٠چپ Ùˆ لائیک، همه Ùˆ همه یک خواسته داشتیم Ùˆ زیر یک سق٠زندگی بسیار مسالمت آمیزی را تجربه کردیم. پارسال در چنین روزی، ما در داخل زندان، مراسم روز جهانی زن را با Øدود سی ن٠ر از زنانی Ú©Ù‡ زندان بودیم برگزار کردیم Ùˆ به زنان ٠ارغ از طی٠سیاسی، مذهبی Ùˆ ٠کری شان، جوایزی را اهدا کردیم. البته طبق گ٠ته همسر بهاره هدایت، الان در زندان 14 زن زندانی وجود دارد Ùˆ این باعث خوشØالی بسیار است Ùˆ امیدوارم Ú©Ù‡ آمار مردان زندانی هم به همین نسبت Ú©Ù… شده باشد. به هرØال این را خواستم اینجا بگویم Ú©Ù‡ دستاوردی Ú©Ù‡ Ø·ÛŒ دو دهه برایش تلاش شده است یعنی برگزاری هشتم مارس را ما در زندان هم پیگیری کردیم. مطمئنم Ú©Ù‡ از پرتوی همه این تلاش های زنانه Ùˆ برابری خواهانه، روزی زنان ایران به برابری Ùˆ عدالت دست خواهند یا٠ت.»
«اعظم طالقانی»: با اجتهاد می توان قوانین را به ن٠ع زنان تغییر داد و به برابری که قرآن هم به آن اعتقاد دارد، دست یا٠ت
.
«اعظم طالقانی»، قرآن پژوه Ùˆ بنیانگذار موسسه اسلامی زنان ایران، در این مراسم گ٠ت: «ما در اسلام باید اصول را در نظر بگیریم Ùˆ با توجه به شرایط Ùˆ موقعیت امروز، اجتهاد کنیم Ùˆ در رابطه با Øقوق زنان تغییرات ایجاد کنیم. این اجتهاد در طول تاریخ اسلام هم وجود داشته است ولی متأس٠انه عده ای با آن مخال٠ت Ù…ÛŒ کنند. از این رو Ù…ÛŒ خواهم از آن کسانی Ú©Ù‡ با مسئله اجتهاد برای تغییر به ن٠ع زنان مخال٠ت Ù…ÛŒ کنند بپرسم چطور است Ú©Ù‡ شما آقایان در مسائلی Ú©Ù‡ ٠کر Ù…ÛŒ کنید به ن٠ع خودتان Ùˆ مسائل مربوط به خودتان است اجتهاد Ù…ÛŒ کنید Ùˆ به راØتی تغییر Ù…ÛŒ دهید ولی در رابطه با Øقوق زنان قائل به اجتهاد Ùˆ تغییر با توجه به زمانه، نیستید؟ در واقع Ù…ÛŒ خواهم بگویم Ú©Ù‡ بØØ« من زیر پاگذاشتن اصول نیست بلکه مسئله آن است Ú©Ù‡ قوانین باید با توجه به نیاز جامعه تغییر کند Ùˆ این مسئله اجتهاد در مذهب ما ذکر شده است. بنابراین بدون زیر پا گذاشتن اصول، Ù…ÛŒ توان قوانین را با توجه به شرایط امروز زنان ایران تغییر داد. مثلا همین بØØ« دیه. مگر برای گر٠تن بیمه ماشین برای شخص ثالث، از زن Ùˆ مرد مت٠اوت بیمه دریا٠ت Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ بخواهیم دیه زن Ùˆ مرد را مت٠اوت Ùˆ تبعیض آمیز در نظر بگیریم؟ Øال با توجه به این مسائل من نگرانم Ú©Ù‡ چرا این جریانی Ú©Ù‡ مخال٠ت Ù…ÛŒ کند با اجتهاد به ن٠ع زنان، بر جریان روشن٠کری دینی Ú©Ù‡ به تØول اعتقاد دارد Ùˆ خواهان تغییر به ن٠ع زنان از طریق اجتهاد است، غالب است؟ به هرØال ما Ú©Ù‡ تلاش خودمان را در این زمینه کردیم ولی امیدوارم نسل جوان بتواند با زبان دین، برای اØقاق Øقوق زنان تلاش کند تا بتوانیم به برابری برای زنان Ú©Ù‡ قرآن هم به آن اعتقاد دارد برسیم. Ù…ÛŒ گویم به زبان دین، چون به نظرم با هر کسی باید با زبان خودش صØبت کرد چون هر کسی زبان خودش را درک Ù…ÛŒ کند Ùˆ این طبیعی است.»
«تجلیل از خانواده های زندانیان سیاسی و عقیدتی» به مناسبت روز جهانی زن
سپس نرگس Ù…Øمدی Ú©Ù‡ مدیریت جلسه را برعهده داشت گ٠ت: « ما در کانون شهروندی زنان، قرار گذاشتیم Ú©Ù‡ Øسن ختام مراسم هشت مارس را با تجلیل از سه تن از زنان برجسته کشورمان یعنی خانم ها: سیمین بهبهانی، اعظم طالقانی Ùˆ منصوره اتØادیه، به پایان برسانیم. اما از یک سو خانم سیمین بهبهانی Ùˆ خانم منصوره اتØادیه متأس٠انه به علت کسالت Ùˆ بیماری نمی تواستند در جمع ما Øاضر شوند Ùˆ از دیگر سو هنگامی Ú©Ù‡ ما این تصمیم مان را در مورد تجلیل از خانم اعظم طالقانی با ایشان در میان گذاشتیم، ایشان بسیار ٠روتنانه از آن امتناع کردند Ùˆ گ٠تند Ú©Ù‡ به جای تقدیر از من، باید از خانواده های زندانیان سیاسی تقدیر شود. چرا Ú©Ù‡ تا زمانی Ú©Ù‡ زندانیان سیاسی از هر قشر Ùˆ طی٠٠کری Ùˆ مذهبی در زندان هستند Ùˆ خانواده های آنان پرچم آزادگی را بر دوش Ù…ÛŒ کشند لزومی به تقدیر از زنانی همچون من نیست.»
نرگس Ù…Øمدی سپس ا٠زود: «از همین روست Ú©Ù‡ امروز تصمیم گر٠تیم Ú©Ù‡ میزبان خانواده های زندانیان سیاسی باشیم. چرا Ú©Ù‡ به راستی این زنان سمبل مقاومت مدنی در جامعه ایران اند. زنانی Ú©Ù‡ خاموشی همسران Ùˆ ٠رزندان شان را ٠ریاد کردند Ùˆ این ٠ریاد را هرچه بلندتر Ùˆ رساتر از مردان به گوش همگان رساندند. زنانی Ú©Ù‡ نه ٠قط صدای مظلومیت همسران شان بودند بلکه صدای ØÙ‚ طلبی Ùˆ عدالت جویی را در جامعه به گوش همه رساندند. این زنان آرام ننشستند Ùˆ سکون Ùˆ سکوت پیشه نکردند. این زنان از پیکره جنبش زنان اند Ú©Ù‡ امروز در کنار ما برای برابری Ùˆ ر٠ع تبعیض علیه زنان، پرچم دار ØµÙ„Ø Ùˆ Øقوق برابرند. » این عضو کانون شهروندی زنان در ادامه ا٠زود: « قبل از آن Ú©Ù‡ یک به یک خانواده های زندانیان سیاسی را دعوت کنم Ú©Ù‡ به اینجا بیایند تا بتوانیم اØترام Ùˆ تقدیر خودمان را نسبت به آنان ابراز کنیم جا دارد یاد کنیم از ندا آقا سلطان Ùˆ هاله سØابی Ú©Ù‡ متأس٠انه مادران هر دوی این عزیزان، به دلیل کسالت نتوانستند در جمع ما Øاضر شوند. Ùˆ همچنین یاد Ù…ÛŒ کنیم از بانوی سبز در Øصر، زهرا رهنورد Ú©Ù‡ با ایستادگی خود بر سر آرمان ØÙ‚ خواهی درس بزرگی نه به زنان Ú©Ù‡ به ملت آموخت. یاد Ù…ÛŒ کنیم از دختران جوانی همچون بهاره هدایت Ùˆ مریم ش٠یع پور Ú©Ù‡ جوانی شان را در ک٠زندان Ù…ÛŒ گذرانند. یاد Ù…ÛŒ کنیم از مادران کشته شدگان جنبش سبز از جمله مادر ستار بهشتی (گوهر عشقی) ،سهراب اعرابی (پروین ٠هیمی)ØŒ مادر مصط٠ی کریم بیگی Ùˆ نیز مادر سعید زینالی Ú©Ù‡ هنوز چشم به راه ٠رزندش است. یاد Ù…ÛŒ کنیم از زنان مقاوم در زندان ها، همچون Øکیمه شکری از اعضای مادران پارک لاله Ùˆ در نهایت یاد Ù…ÛŒ کنیم از زنان کنشگر تبعیدی Ú©Ù‡ هر کدام به جای جای این جهان پرتاب شده اند ولی دل در گرو جنبش زنان دارند».
* در ادامه مراسم، هدایایی از سوی سه سازمان مردم نهاد (کانون شهروندی زنان، موسسه اسلامی زنان ایران Ùˆ کانون مدا٠عان Øقوق بشر) به خانواده های زندانیان سیاسی تقدیم شد.
بدین ترتیب مراسم تجلیل از برخی از مادران جان باختگان از جمله مادران ستار بهشتی، سهراب اعرابی، سعید زینالی Ùˆ مصط٠ی کریم بیگی Ùˆ نیز تجلیل از برخی از خانواده های زندانیان سیاسی از جمله خانواده های زندانیانی همچون ٠ریبا کمال آبادی، بهاره هدایت، مصط٠ی تاج زاده، Ø¹Ø¨Ø¯Ø§Ù„Ù ØªØ§Ø Ø³Ù„Ø·Ø§Ù†ÛŒØŒ رضا شهابی، ابوال٠ضل قدیانی، سعید مدنی، Øسن اسدی زیدآبادی، Øکیمه شکری، رسول بداغی، عماد بهاور، Ù…Øمد صادق ربانی املشی، مجید دری، ریاض الله سبØانی، عبدالله مومنی آغاز شد.
به غیر از این خانواده ها، برخی دیگر از خانواده های زندانیان سیاسی از جمله خانواده های بهمن اØمدی امویی، مهوش ثابتی، Øشمت الله طبرزدی، Ù…Øمد سی٠زاده، علیرضا رجایی Ùˆ مادر اسانلو نیز برای تجلیل، به مراسم دعوت شده بودند ولی به دلیل گر٠تاری Ùˆ مشکلات مختل٠نتوانستند در این مراسم Øضور یابند.
گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی، در این مراسم با بالا گر٠تن عکس پسرش، با بغض Ùˆ رنج ٠راوان با Øاضران سخن گ٠ت
.
پروین ٠هیمی، مادر سهراب اعرابی
متن کامل گزارش و تصاویری از مراسم به همت بهار م٠خم